Kadir gecesi, dinî kültürümüzde “kandil geceleri” olarak bilinen mübarek gecelerin en kıymetlisi ve en büyüdür. Kadr kelime olarak, “güç yetirmek, hüküm, kaza, takdir, azamet, değer, şeref ve baskı gibi manalara gelir.
Kur’an-ı Kerim’in bu gecede indirilmesinin geceyi şereflendirmesi ve kadrini yüceltmesi dolayısıyla ona bu isim verilmiştir. Âlimler Leyle-i Kadir’e takdir gecesi, hüküm gecesi, şeref ve azamet gecesi gibi isimler de vermişlerdir.
Ramazan ayını değerli yapan özelliklerin başında Kadir gecesinin bu ay içerisinde bulunması gelmektedir. Kadir gecesini Hakk’ın ve halkın nazarında kıymetli kılan ise insanlığın hidayet rehberi Kur’an-ı Kerim’in bu gece indirilmiş olmasıdır.
Kadir gecesini diğer gecelerden ayrıcalıklı ve üstün yapan bir takım özellikleri vardır. Bunlar; Allahu Teâlâ’nın bu gece hakkında müstakil olarak indirmiş olduğu Kadir suresinde bu husus şöyle anlatılmaktadır: “Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen ne bileceksin! Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.” (Kadr, 97/1-5) Surede Kadir gecesinin zamanı hakkında herhangi bir bilgi verilmezken faziletleri geniş bir şekilde açıklanmıştır.
Bu gecenin özellikleri şunlardır: Kur’an-ı Kerim’in bu gece indirilmeye başlaması, Kadir gecesinin bin aydan daha hayırlı olması, meleklerle Ruh’un (Cebrail) bu gece yeryüzüne inmesi ve tan yeri ağarıncaya kadar bu gecenin tam bir esenlik ve selamet olması.
“Biz onu Kadir gecesinde indirdik” ayetinde ifade edildiğine göre, Kur’an’ın tamamı Kadir gecesinde dünya semasına indirilmiştir. Daha sonra Cebrail (a.s.) tarafından yirmi üç sene boyunca Hz. Peygamber (s.a.s.)’e peyderpey (ayet ayet, sure sure) indirilmiştir.
Bu gece, içinde Kadir gecesi bulunmayan bin aydan hayırlıdır. Bin ay, seksen üç sene dört ay etmektedir. Demek oluyor ki, bu gecede yapılan ibadet ve hayırlar seksen üç yılda yapılanlardan daha çok sevap kazandırmaktadır. Bu da lütuf ve ihsanı sonsuz olan Yüce Allah’ın Hz. Peygamber (s.a.s.) ve ümmetine özel bir ikramıdır.
Bu gece Allah Teâlâ’nın takdir ettiği mühim işleri yerine getirmek üzere melekler Cebrail (a.s.) ile birlikte gruplar halinde yeryüzüne inerler. Mü’minlere selam verirler, şerlerden ve afetlerden emin olmaları için onlara dua ederler. İşte bundan dolayı bu gece tan yeri ağarıp sabah oluncaya kadar tam bir esenliktir.
Peygamber Efendimiz Kadir gecesinin hangi gece olduğunu kesin olarak bize bildirmemiş, bu eşsiz gecenin Ramazan’ın son on günü içindeki tek sayılı gecelerde aranmasını tavsiye etmiştir. (Buhârî, Fadlü Leyleti'l-Kadr, 2) Bazı hadis rivayetlerinde Kadir gecesinin Ramazan’ın yirmi yedinci gecesi olduğu ifade edildiği için (Müslim, Müsâfirîn, 179) İslam âleminde ağırlıklı olarak bu gece ibadetle değerlendirilmeye çalışılmaktadır.
Aslında Kadir gecesinin kesin olarak belirlenmemiş olması, Ramazan’ın her gecesinin Kadir gecesi imiş gibi geçirilmesi gerektiği anlamına gelmektedir. (Hadislerle İslam, DİB. Yay. c. 2, sh. 270) Âişe (r.anha)’dan rivayet edildiğine göre; Resûlullah (s.a.s.) Ramazan ayında diğer aylardan daha fazla ibadet yapmaya çalışırdı. Ramazan’ın son on gününde de Ramazan’ın öteki günlerinden daha fazla ibadet ederdi. (Müslim, İtikâf, 8) Ramazan’ın son on günü daha çok ibadet yaparak değerlendirildiğinde hem Kadir gecesi ihya edilmiş hem de Hz. Peygamber (s.a.s.)’in sünnetine uyulmuş olur.
Kadir gecesini ihya etmek için yapılabilecek ibadetler; namaz kılmak, Kur’an okumak, dua ve tefekkür etmektir. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) Ramazan’ın son on gününe girildiğinde bunların hepsini yapardı. Özellikle bu gecede çokça dua edilmelidir, çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.), bu gecenin nasıl ihya edileceğini soran Hz. Âişe’ye, “Allahım! Sen çok affedicisin, affetmeyi seversin. Beni de affet!” diye dua etmesini tavsiye etmiştir. (Tirmizî, Daavât, 84) Peygamber Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Bu ayda öyle bir gece vardır ki, bin aydan daha hayırlıdır. Bu gecenin hayrından mahrum kalan, bin ayın hayrından mahrum kalmış gibidir.” (Nesâî, Sıyâm, 5)
Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’in indiği bu gecenin feyz ve bereketinden mahrum kalmamak ve bin aylık bir sevap elde etmek için müstesna bir fırsat olan bu geceyi en iyi şekilde değerlendirmeliyiz.
Bu duygu ve düşüncelerle 31 Mart Cuma (bu gece ) gününü Cumartesiye bağlayan gece idrak edeceğimiz mübarek Kadir gecenizi tebrik ediyor; bu mübarek gecenin Ankara’mız, ülkemiz, İslam âlemi ve tüm insanlığa barış ve huzur getirmesini Yüce Rabbimizden niyaz ediyorum.